Jak wybrać materac, żeby dobrze się wyspać?

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że kupno materaca to proste zadanie. Wystarczy znaleźć rozmiar, który pasuje do naszego łóżka, zdecydować się na model w rozsądnej cenie i po kłopocie. Tymczasem zanim dokonamy wyboru, warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę. Materac odgrywa ogromną rolę, jeśli chodzi o jakość naszego wypoczynku. Nawet najładniejsze, najzgrabniejsze łóżko nie spełni dobrze swoich funkcji, gdy materac będzie niewygodny. Konsekwencje tego mogą być bardzo duże, szczególnie dla naszego zdrowia. Czym w takim razie się kierować, poszukując materaca idealnego? 

Wpływ materaca na zdrowy sen

Na co dzień nie zdajemy sobie z tego sprawy, ale każdy dorosły człowiek poświęca ogromną część swojego życia na sen. To wówczas możemy odpocząć i zregenerować siły, żeby mieć energię na kolejny dzień. Przeciętnie powinniśmy spać około 7-8 godzin snu dziennie, choć może się to różnić w zależności od indywidualnych potrzeb. Jeśli wstawanie rano nie sprawia nam większego problemu i szybko czujemy się gotowi do działania, to znak, że przesypiamy wystarczająco dużo czasu. Nie będzie to jednak możliwe, jeśli nie wybierzemy odpowiedniego materaca. A skutki niewyspania mogą być opłakane.

Kiedy od dłuższego czasu nie jest nam dany zdrowy, spokojny sen, konsekwencje są następujące:

• kłopoty z koncentracją – skupienie się na konkretnym zadaniu będzie wymagało od nas ogromnego wysiłku, a z czasem będzie niemalże niemożliwe. Zdarza się, że dochodzą też problemy z pamięcią. Jesteśmy rozkojarzeni i nie mamy motywacji do działania, co może niestety doprowadzić do tragedii, np. gdy nie możemy się dobrze skoncentrować podczas prowadzenia samochodu;
• nieustanne poczucie zmęczenia – trudno będzie wykonywać codzienne obowiązki, jeśli ciągle jesteśmy osłabieni; w skrajnych momentach możemy niespodziewanie zapadać w sen, np. w miejscu pracy;
• spadek wydajności i jakości wykonywanych czynności – wszystko będziemy robić znacznie wolniej i z trudem;
• problemy z kręgosłupem – jeśli materac okaże się niewygodny, nasz kręgosłup nie będzie mógł spocząć w naturalnej pozycji, przez co z czasem możemy nabawić się zwyrodnień;
• obniżona odporność – brak snu sprawia, że nasz organizm po pewnym czasie nie ma siły się bronić przed bakteriami, stąd dużo łatwiej o przeziębienie czy grypę. Dodatkowo zwiększa się ryzyko chorób sercowych, neurologicznych czy trawiennych; 
• ryzyko choroby psychicznej – zaburzenia naturalnego cyklu snu sprawiają, że jesteśmy bardziej narażeni na depresję.

Oczywiście problemy z zasypianiem czy bezsenność mogą być spowodowane zaburzeniami albo niezdrowym trybem życia, jednak bardzo często jest za to również odpowiedzialny niewygodny materac. 

Jaki rozmiar materaca wybrać?

Wymiary materaca to chyba pierwsza kwestia, nad jaką się zastanawiamy podczas zakupów. Jeśli już wcześniej kupiliśmy łóżko albo po prostu wymieniamy stary materac, to nie mamy zbyt wielu opcji do wyboru – rozmiar musi być w pełni dostosowany do ramy. W przypadku, gdy dopiero urządzamy sypialnię, warto zacząć właśnie od materaca i do niego dobrać pozostałe elementy. Będzie to zdecydowanie prostsze i szybsze.

Istnieje kilka standardowych wymiarów materaca, przeznaczonych dla osób dorosłych.

Materac 80x200 – co prawda dobranie do niego ramy nie należy do najłatwiejszych zadań, jednak bez większych problemów znajdziemy stelaż czy chociażby pościel. Takie materace są bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadku, kiedy nasza sypialnia jest bardzo mała i musimy oszczędzać dostępne miejsce. Pamiętajmy jednak, że to najmniejszy dostępny rozmiar i nie każda osoba będzie mogła swobodnie wyspać się na takim materacu.

Materac 90x200 – to zdecydowanie najpopularniejszy wymiar materaca do łóżka jednoosobowego. Szerokość 90 cm pozwala na komfortowy sen, a jednocześnie nie przytłacza zbytnio małej sypialni, zamiast tego dobrze się do niej wpasowując. Ponadto na rynku od ręki możemy dostać pełne wyposażenie, dedykowane właśnie do tego rozmiaru. Bez trudu kupimy zatem pościel, prześcieradła czy stelaż.

Materac 100x200 – z takiego rozwiązania mogą skorzystać osoby, które mają nieco tęższą budowę ciała albo po prostu potrzebują więcej przestrzeni, żeby móc spokojnie zasnąć. Ten wymiar również jest całkiem popularny, jednak warto zaznaczyć, że jeśli sypialnia nie jest wystarczająco duża, to takie łóżko może zdominować wnętrze. O wyposażenie nie musimy się obawiać, mamy tutaj szeroki wybór kołder czy prześcieradeł.

Materac 120x200 – podobnie jak poprzedni, jest przeznaczony dla osób o bardziej tęgiej sylwetce i tych, którzy nie czują się zbyt komfortowo na materacach o szerokości 80 czy 90 cm. Skompletowanie pełnego zestawu w postaci ramy, stelaża i pościeli nie powinno wiązać się z większymi trudnościami.

Materac 140x200 – jest to jedna z propozycji do łóżek dla dwóch osób. Podwójny materac tego typu może sprawdzić się w kawalerkach czy po prostu w mieszkaniach, gdzie nie możemy się poszczycić zbyt dużym metrażem. Niestety często się okazuje, że takie łóżko jest zdecydowanie zbyt wąskie. Możliwe zatem, że ani my, ani partner nie będziemy się dobrze wysypiać. Niemniej wiele osób decyduje się na takie rozwiązanie – najważniejsze, by nasze indywidualne potrzeby zostały spełnione. Dodatków do takiego materaca jest na rynku wiele, więc urządzenie sypialni nie będzie od nas wymagało dużego wysiłku.

Materac 160x200 – najbardziej optymalny, a przez to najchętniej wybierany rodzaj materaca do dwuosobowego łóżka. Dzięki niemu oboje wygodnie się wyśpimy, niezależnie od tego, w jakiej pozycji lubimy zasypiać. W tym przypadku mamy największy wybór ram, stelaży oraz pościeli, ponieważ sklepy wytwarzają najwięcej produktów właśnie z myślą o takich wymiarach. Dodatkowo taki materac nie jest na tyle duży, by nie zmieścić się w małej sypialni. W związku z tym aranżacja wnętrza przebiegnie bezproblemowo.

Materac 180x200 oraz materac 200x200 – o ile podwójnych materacy 180x200 jest na rynku sporo, o tyle 200x200 to zdecydowanie rzadziej spotykany rozmiar. Warto jednak zastanowić się nad taką opcją, jeśli nasza sypialnia jest bardzo duża. Możemy sobie zafundować prawdziwe łoże małżeńskie, na którym doskonale będziemy się wysypiać. 

Możliwy jest także zakup materaca 200x220, ale zwykle wymaga to złożenia specjalnego zamówienia.

Rozmiary materacy dla dziecka

Jeśli szukamy czegoś nie dla siebie, a dla naszej pociechy, to tym bardziej musimy zwrócić uwagę na wymiary. Dobrze dobrany materac odgrywa ogromne znaczenie w rozwoju dziecka, szczególnie w pierwszych miesiącach życia. By sprawdzić, jaka długość jest optymalna, wystarczy do wzrostu dziecka dodać 20 cm.

Dla noworodków najbardziej polecane są materace 60x120 lub 70x140 cm. Ten drugi jest zdecydowanie bardziej uniwersalny, ponieważ można go stosować mniej więcej do 4., a nawet 5. roku życia. W przypadku materacy 60x120 prawdopodobna wymiana będzie nas czekać, kiedy dziecko skończy 3 lata. 

Gdy maluch będzie już starszy, zdecydowanie możemy kupić materac 70x160 lub 80x160. Wszystko zależy tak naprawdę od preferencji rodziców. Dość popularne są materace młodzieżowe 80x180, choć zazwyczaj bardziej opłacalny wydaje się zakup modelu dla osoby dorosłej – nastolatek doskonale się na nim wyśpi, a przy okazji unikniemy kolejnej wymiany.

Wypełnienie materaca – jakie będzie najlepsze?

Podstawowym kryterium, które odróżnia poszczególne modele materacy, to ich budowa oraz materiał, z jakiego zostało wykonane wypełnienie. Każdy typ ma swoje wady i zalety, tak naprawdę wszystko zależy od tego, czego oczekujemy. 

Niegdyś zdecydowany prym wiodły materace sprężynowe. Były najbardziej dostępne na rynku, do tego w przystępnej cenie. Teraz nadal są dość popularne, chociaż coraz częściej wybieramy inne modele. Warto jednak podkreślić, że dzięki wciąż rozwijającej się technologii produkcji materacy najnowsze produkty odznaczają się znacznie wyższą jakością niż kiedyś. Dzięki temu możemy już zapomnieć o sprężynach wbijających się w ciało i uniemożliwiających znalezienie wygodnej pozycji. Aktualnie materace sprężynowe możemy podzielić przede wszystkim na:

• materace bonelowe – zdecydowanie najtańsze, a przez to niestety najmniej trwałe. Sprężyny w kształcie klepsydry są ze sobą połączone w taki sposób, by tworzyć elastyczną, giętką strukturę. Materace bonelowe są bardzo miękkie, co nie jest zbyt zdrowe dla naszego kręgosłupa; możemy się w nich zapadać, przez co niektóre kręgi będą spoczywały w nienaturalnej pozycji. Dodatkowo jeśli nie wybierzemy rozsądnie, trafiając na model niskiej jakości, może się okazać, że z czasem sprężyny zaczną przebijać się przez materiał, a wówczas będą odczuwalne za każdym razem, gdy będziemy kłaść się do łóżka;
• materace kieszeniowe – wykorzystywane są w nich sprężyny w kształcie walca, które są umieszczone w materiałowych kieszonkach. Dzięki takiej technologii ciężar ciała jest rozkładany równomiernie na całej powierzchni, a sprężyny pracują tylko w miejscach, gdzie występuje nacisk. Materace kieszeniowe są bardzo komfortowe, na dodatek trwałe, ponieważ konstrukcja tego typu dostosowuje się do sylwetki i nie odkształca pod wpływem użytkowania;
• materace helix – w tym przypadku sprężyny są zatopione w piance. To jedna z najnowocześniejszych technologii wykorzystywanych w produkcji materacy, jednak zyskuje coraz więcej zwolenników. Konstrukcja jest bardzo elastyczna, a wypełnienie jest wykonane z pianek najwyższej jakości. Na dodatek do takiego materaca możemy zakupić stelaż regulowany, co jeszcze bardziej wpływa na komfort.

Co jeszcze mamy do wyboru, jeśli zastanawiamy się nad wyborem najlepszego materaca?

Materace piankowe

Niezwykle popularne, zarówno w modelach przeznaczonych dla dorosłych, jak i dla dzieci. Oczywiście istnieje wiele różnych rodzajów pianek, m.in. poliuretanowa, wysokoelastyczna HR czy termoelastyczna (zwana również memory). Materace piankowe są często wybierane, ponieważ doskonale dopasowują się do ciężaru ciała. Materiał jest lekki, a przy tym bardzo elastyczny i giętki, możemy mieć zatem pewność, że nasz kręgosłup zyskuje odpowiednie podparcie we wszystkich miejscach. Wybierając model piankowy z łatwością znajdziemy wygodną pozycję do spania. Ponadto takie materace zapewniają właściwą cyrkulację powietrza; świetnie odprowadzają wilgoć, więc latem nie będziemy nadmiernie się pocić, zaś zimą utrzymamy optymalną temperaturę ciała. Materac piankowy to także najlepsze rozwiązanie dla każdego alergika – jego struktura nie przyciąga kurzu ani roztoczy, dlatego nie ma tutaj mowy o reakcji uczuleniowej.

Materace lateksowe

Lateks wykorzystywany w wytwarzaniu materacy to pianka, która częściowo powstaje z mleczka kauczukowego. Materiał jest bardzo elastyczny, a jednocześnie dość sztywny, co zapewnia dobre podparcie dla kręgosłupa. W ten sposób ciężar ciała jest równomiernie rozłożony, a my możemy swobodnie zasnąć. Dodatkowo nie da się ukryć, że lateks jest trwały – trudno tutaj o uszkodzenia czy odkształcenia, ponieważ dzięki giętkości materac wraca do wyjściowej pozycji w chwili, kiedy wstajemy z łóżka. Materace lateksowe są często polecane alergikom, jako że dobrze przepuszczają powietrze i odprowadzają wilgoć – trzeba jednak pamiętać, że lateks może uczulać. Jeśli zatem zdecydujemy się na taki zakup (zwłaszcza, jeśli jest on przeznaczony dla naszej pociechy), powinniśmy uważnie obserwować, czy nasza skóra pozytywnie reaguje na kontakt z tym materiałem.

Materace kokosowe

Chętnie wybierane głównie ze względu na naturalność, ponieważ wypełnienie jest wykonane z włókien kokosowych. W związku z tym modele kokosowe są odpowiednio twarde, a jednocześnie sprężyste, tak by dopasowywać się do sylwetki. Materace tego typu pochłaniają wilgoć, więc jeśli mamy problem z nadmierną potliwością, będzie to doskonałe rozwiązanie. Alergicy wcale nie muszą się obawiać korzystania z materaca kokosowego – poszczególne włókna są nasączone specjalnymi środkami antybakteryjnymi i antygrzybicznymi, dlatego wszelkie roztocza nie mają tutaj wstępu. Sama konstrukcja zaś zazwyczaj opiera się na technologii kieszeniowej, co decyduje o wysokiej trwałości.

Na rynku możemy także znaleźć materace z wypełnieniem z owczej wełny lub z trawy morskiej. Jest to z pewnością ciekawy pomysł dla zwolenników ekologicznych rozwiązań. Zdarza się także, że włókna wykorzystywane w materacu są nasączane specjalnymi olejkami roślinnymi, mającymi ułatwiać zasypianie. Trzeba jednak mieć na uwadze, że podczas korzystania z tego typu modeli możemy się narazić na reakcję alergiczną.

Dlaczego nie warto inwestować w materac gryczany?

Osobny akapit zdecydowanie warto poświęcić materacom gryczanym, które jeszcze kilka lat temu cieszyły się dużą popularnością. Wkład z łuski gryczanej, wedle obietnic producentów, ma zapewnić niebywały komfort snu. Wypełnienie jest opisywane jako w stu procentach naturalne, ekologiczne, a przy tym posiadające właściwości terapeutyczne czy nawet lecznicze. Jednocześnie taki materac ma być bardzo wygodny i miękki, a przede wszystkim bezpieczny dla alergików. 

Niestety w praktyce wygląda to zupełnie inaczej. Przede wszystkim trzeba zaznaczyć, że gryka to materiał sypki, a przy tym niezbyt elastyczny. Sprawia to, że wkład rozkłada się nierównomiernie, przez co spanie na takim materacu szybko staje się niewygodne. Nie ma tutaj mowy o dostosowywaniu się do wagi czy ułożenia ciała. Na dodatek, wbrew temu, jak reklamowane są produkty tego typu, gryka nie pochłania wilgoci i nie zapewnia właściwego przepływu powietrza. W związku z tym podczas spania będziemy się pocić. Wysoka wilgotność to idealne warunki do rozwoju bakterii, roztoczy, grzybów i pleśni. Alergicy błyskawicznie odczują skutki korzystania z takiego materaca.

Na dodatek naturalność materiału – w połączeniu z brakiem odpowiedniej cyrkulacji powietrza – wytwarza ryzyko, że wewnątrz materaca zaczną rozwijać się... robaki. W łuskach gryki często można znaleźć larwy gryzka (psotnika), które pod wpływem ciepła i wilgoci zaczynają się rozmnażać. Zdarzają się też przypadki, że w wypełnieniu pojawiają się szkodniki spożywcze, jak chociażby mącznik młynarek. Takich nieproszonych gości bardzo trudno się pozbyć, ponieważ nie odstrasza ich ani kurz, ani gwałtowne zmiany temperatury. Na nic zatem zda się pranie materaca. 

Warto unikać materacy gryczanych, które są szczególnie popularne wśród modeli polecanych dla dzieci.

Odpowiednia twardość materaca – klucz do spokojnego snu

Wciąż często przekazywany jest mit, że im twardszy materac, tym bardziej komfortowy sen. Nie ma to jednak przełożenia na rzeczywistość – w praktyce materac nie może być ani zbyt twardy, ani zbyt miękki, w przeciwnym wypadku możemy bardzo negatywnie wpłynąć na swoje zdrowie, szczególnie na kręgosłup. 

Materace pod względem twardości są oznaczane literą H, dzięki czemu można dość łatwo znaleźć model odpowiadający naszym potrzebom. Wybrany przez nas typ musi być dostosowany do naszej wagi:

• materac H1 – najbardziej miękki, dedykowany osobom, których waga nie przekracza 60 kg. Taki stopień twardości będzie również odpowiedni dla dziecka;
• materac H2 – to materac o średniej miękkości. Doskonale wyśpią się na nim osoby ważące 50-80 kg;
• materac H3 – materac średnio twardy, przeznaczony dla tych, których masa ciała mieści się w przedziale 80-100 kg. Czasem korzystają z niego również osoby o mniejszych gabarytach, które po prostu cenią sobie sen na bardziej twardym podłożu;
• materac H4 – najwyższa twardość, która sprawdzi się u osób ważących powyżej 100 kg.

Pamiętajmy, że stopień twardości może delikatnie się różnić w zależności od rodzaju wypełnienia. Na szczęście istnieje prosty test, pozwalający na ocenę, czy materac jest wystarczająco twardy. Należy położyć się płasko na plecach i wsunąć dłonie pod odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Jeśli możemy to zrobić bez żadnych przeszkód, to znak, że wybrany model jest zdecydowanie za twardy. Materac będzie uciskał kręgi, co może powodować bolesne skurcze i zwyrodnienia. Powinny tego unikać zwłaszcza osoby ciężko chore, które większość czasu spędzają właśnie w łóżku. Gdy z kolei nie jesteśmy w stanie swobodnie wsunąć dłoni pod plecy, to materac jest stanowczo za miękki. Nasze ciało za bardzo się w nim zapada, co również nie zapewnia dobrego podparcia dla kręgosłupa.

Materac ma odpowiednią twardość, jeśli możemy wsunąć rękę pod lędźwie, ale napotykając przy tym delikatny opór. Wówczas zyskujemy pewność, że możemy bezpiecznie dokonać takiego zakupu.

Co w przypadku, gdy szukamy materaca przeznaczonego dla dwóch osób, które jednak mają nieco inne preferencje względem twardości albo diametralnie się różnią pod względem masy ciała? Wówczas mamy dwa rozwiązania. Możemy wybrać podwójny model lateksowy lub kieszeniowy, ponieważ zapewni optymalne podparcie dla obojga partnerów, w pełni się do nich dostosowując. Druga możliwość to zakup dwóch osobnych, pojedynczych materacy. Wówczas każda z osób może zdecydować się na coś, co w pełni odpowiada jej potrzebom.

Jaki stelaż pod materac jest najlepszy?

Trzeba koniecznie zaznaczyć fakt, że nawet najwygodniejszy, najbardziej elastyczny materac nie będzie dobrze spełniał swoich funkcji, jeśli nie poświęcimy też wystarczającej uwagi na zakup stelaża. Wbrew pozorom ta prosta konstrukcja ma fundamentalne znaczenie, nie tylko dla naszego komfortu, ale też dla trwałości wykorzystywanych materiałów. Zapewnia właściwą cyrkulację powietrza, więc umożliwia zachowanie higieny, co jest szczególnie istotne dla alergików. Nie będzie przesadą powiedzenie, że na stelażu tak naprawdę opiera się całe łóżko. Wyrób o niskiej jakości nie utrzyma ciężaru materaca i naszego ciała, nawet jeśli rama łóżka należy do tych najbardziej solidnych. Stelaż ma zatem chronić materac i pozostałe elementy przed zniszczeniem, a nam zagwarantować zdrowy, spokojny sen.

Niegdyś masowo produkowano stelaże wykonane z metalowej siatki i sklejki, jednak nie da się ukryć, że nie zdawały one egzaminu. Łatwo pękały, niszczyły się nawet po krótkim czasie, potrafiły też wpływać na komfort użytkowania materaca. Dlatego te modele zaczęły być stopniowo z rynku wycofywane i obecnie trudno je dostać. Zastąpiły je stelaże wykonane z elastycznych, drewnianych listewek, które sprawdzają się zdecydowanie lepiej. Pod tym względem mamy do wyboru głównie trzy możliwości:

• stelaże sosnowe – są zdecydowanie najtańsze, co niestety wiąże się też z określonymi wadami. Stelaż wykonany z drewna sosnowego jest bardzo twardy, więc w praktyce może okazać się niewygodny. Jeśli korzystamy z materaca bonelowego, to taka opcja może całkiem nieźle się sprawdzić. W przypadku, gdy zdecydowaliśmy się na zakup materaca piankowego, to stelaż sosnowy może doprowadzić do odkształceń, a w efekcie do uszkodzenia jego powierzchni;

• stelaże brzozowe – lepsze i wciąż dość tanie rozwiązanie. W tym przypadku stelaż jest odpowiednio giętki, dzięki czemu doskonale dostosowuje się do ciężaru;

• stelaże bukowe – najbardziej polecane rozwiązanie. Choć stelaże z drewna bukowego należą do tych droższych modeli, zdecydowanie warto w nie zainwestować. Listwy są sprężyste i elastyczne, przez co niezależnie od tego, jaki materac wybraliśmy, zyska on giętkie podłoże, które równomiernie rozkłada ciężar. Dodatkowo buk jest bardzo wytrzymały i solidny, w związku z tym taki stelaż z pewnością dobrze nam posłuży przez wiele lat.

Oczywiście to nie koniec klasyfikacji stelaży. Mogą się one także dzielić pod względem samej budowy:

• stelaże typu „ruszt” – klasyczne i niegdyś najbardziej rozpowszechnione, obecnie zostały nieco wyparte przez inne modele. W takim rodzaju stelaża listwy są mocowane bezpośrednio do ramy łóżka, tworząc bardzo sztywne podłoże. To z pewnością najtańsza możliwość, jednak raczej nie zapewni nam wystarczającego komfortu. Brak amortyzacji nacisku na materac przyspieszy jego zużywanie się, a sam stelaż nie należy do najtrwalszych;

• stelaże rolowane – w tym przypadku listwy są przyczepione do taśmy, przez co całość konstrukcji można łatwo zwinąć i przenieść. Będzie to duża zaleta w chwili, kiedy będziemy planowali przeprowadzkę. Niestety stelaże rolowane również należą do modeli sztywnych, przez co może i wytrzymują ciężar, nie uginając się pod nim, ale też nie rozkładają masy równomiernie;

• stelaże elastyczne – obecnie należą do najpopularniejszych, przede wszystkim dlatego, że są po prostu wygodne. Listwy doskonale dostosowują się do wagi materaca, amortyzując nacisk, więc będziemy mogli cieszyć się komfortowym łóżkiem na dłużej. Stelaże elastyczne są też niezwykle wytrzymałe.

Coraz częściej producenci stelaży wprowadzają też możliwość regulacji zagłówka i podnóżka – dzięki temu jeszcze bardziej możemy zadbać o wygodę. W tym przypadku do dyspozycji mamy stelaże regulowane ręcznie, gdzie ustawianie wysokości odbywa się przy pomocy blokad oraz stelaże regulowane elektrycznie. Te drugie są znacznie droższe, ale pozwalają za to na większy komfort.

Jak widzicie wybór materaca i stelaża odgrywa istotną rolę w zapewnieniu nam komfortowego i zdrowego snu. Mamy nadzieję, że dzięki naszym poradom będziecie umieli odnaleźć się w szerokiej ofercie sklepów i wybierzecie produkty idealnie dopasowane do Waszych potrzeb.